Spory, których nie udaje się stronom rozwiązać samodzielnie, najczęściej kończą się w sądzie. Istnieje jednak sposób, który pozwala zakończyć spór bez konieczności prowadzenia długotrwałego i kosztownego postępowania sądowego – jest to mediacja.
Czym jest i jak wygląda mediacja?
Mediacja jest metodą, w której rozwiązuje się spory z pomocą mediatora – osoby neutralnej i bezstronnej, której zadaniem jest pomóc stronom we wzajemnej komunikacji i wypracowaniu kompromisu. Ma ona charakter poufny i dobrowolny, a jej celem nie jest ustalenie, która ze stron ma rację, a zapewnienie stronom warunków, które umożliwią im osiągniecie dobrowolnego porozumienia bez narzucania jakiegokolwiek rozwiązania.
Można wyróżnić następujące zasady mediacji:
– dobrowolności (na strony nie wolno wywierać jakiejkolwiek presji, mogą one zrezygnować na każdym etapie),
– bezstronności (strony mają równe prawa, są jednakowo traktowane),
– poufności (nieujawnianie informacji pozyskanych w trakcie mediacji),
– neutralności mediatora (nie może proponować konkretnych rozwiązań),
– szybkości i efektywności postępowania.
Strony wybierają osobę mediatora wspólnie. Na pierwszym spotkaniu strony wspólnie prezentują swoje stanowiska i punkty sporne. Następnie mediator spotyka się indywidualnie z każdą ze stron i stara się znaleźć alternatywne rozwiązania poprzez zbliżenie stanowisk stron. Trwa to tak długo, dopóki strony są skłonne współpracować, a mediator widzi możliwość polubownego rozwiązania sporu. Na końcowym spotkaniu strony zawierają ugodę.
Jak wygląda mediacja w sądzie?
Mediację można rozpocząć również po wszczęciu postępowania sądowego. Zgodnie z Kodeksem Postępowania Cywilnego mediację prowadzi się przed wszczęciem postępowania, a za zgodą stron także w toku sprawy. Sąd może skierować strony do mediacji na każdym etapie postępowania, a strona w ciągu tygodnia od dnia ogłoszenia/doręczenia jej decyzji sądu może nie wyrazić na nią zgody.
Mediację prowadzi się na podstawie umowy o mediację albo postanowienia sądu kierującego strony do mediacji. Postępowanie mediacyjne nie jest jawne. Mediator, strony i wszyscy uczestnicy postępowania mediacyjnego są zobowiązane do zachowania w tajemnicy faktów, o których dowiedziały się w związku z prowadzoną mediacją. Bezskuteczne jest również powoływanie się w toku dalszego postępowania przed sądem na propozycje ugodowe, propozycje wzajemnych ustępstw lub inne oświadczenia składane w toku postępowania mediacyjnego.