W życiu nierzadko zdarzają się sytuacje, w których dwie strony stosunku prawnego (np. dwaj przedsiębiorcy) mają wobec siebie wzajemnie wierzytelności. W takiej sytuacji, zamiast spłacać zobowiązanie w stosunku do osoby, która posiada względem nas nieuregulowaną wierzytelność, możemy dokonać potrącenia.
Potrącenie jest możliwe, gdy obie wierzytelności są pieniężne lub przedmiotem wierzytelności są rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku. Obie wierzytelności muszą być również wymagalne i możliwe do dochodzenia przed sądem lub przed innym organem państwowym. Potrącenia można dokonać poprzez złożenie drugiej stronie oświadczenia.
Czy oświadczenie o potrąceniu może złożyć pełnomocnik?
Sądy stoją na stanowisku, iż zarówno do odebrania, jak i złożenia oświadczenia o potrąceniu niezbędne jest odrębne pełnomocnictwo, również w toku procesu, upoważniające pełnomocnika do dokonywania czynności materialnoprawnych. Jednak w sytuacji, gdy zarzut potrącenia zgłaszany jest w toku postępowania sądowego sytuacja jest zgoła inna, na co ostatnio zwrócił uwagę Sąd Najwyższy.
W dniu 2 lipca 2024 roku Izba Cywilna Sądu Najwyższego podjęła uchwałę, w której wskazano, iż „dla skuteczności podniesienia zarzutu potrącenia na podstawie art. 2031 k.p.c. i odbioru takiego oświadczenia wystarczające jest pełnomocnictwo procesowe”. Wskazana uchwała istotnie wpłynie na możliwość skutecznej obrony strony w toku postępowania, gdyż pełnomocnik będzie mógł zgłosić zarzut potrącenia w imieniu strony na podstawie pełnomocnictwa procesowego, bez konieczności uzyskiwania dodatkowego pełnomocnictwa do dokonania tej czynności.