Bardzo często w sprawach cywilnych sąd w celu zasądzenia odszkodowania przeprowadza dowód z opinii biegłego, by ustalić wysokość poniesionej przez powoda szkody. Co jednak w sytuacji, gdy albo wniosek o sporządzenie takiej opinii nie został przez powoda złożony albo sporządzenie opinii przez biegłego z różnych przyczyn nie jest możliwe, bądź jest po prostu niecelowe? Czy zamyka to powodowi drogę do uzyskania odszkodowania, z uwagi na niewykazanie wysokości poniesionej szkody?
Warto pamiętać, że istnieje art. 322 Kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym jeżeli w sprawie o naprawienie szkody, o dochody, o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia lub o świadczenie z umowy o dożywocie sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe, nader utrudnione lub oczywiście niecelowe, może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy. Przepis ten ma charakter wyjątkowy i może zostać zastosowany, gdy fakt wyrządzenia szkody nie ulega wątpliwości, lecz w procesie nie została jedynie wykazana jej wysokość. W takiej sytuacji sąd powinien w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy ustalić ostateczną wysokość szkody poniesionej przez powoda i zasądzić odpowiednią sumę. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 listopada 2008 r., sygn. akt V CSK 207/08 wskazał, iż „Sąd nie może mając wątpliwości, jaka ma być ostateczna wysokość odszkodowania, oddalić w całości powództwa, jeżeli poza sporem jest, że powód szkodę poniósł.” Trzeba jednak pamiętać, iż powód w takiej sytuacji ponosi ryzyko, iż sąd w oparciu o omawiany przepis zasądzi na jego rzecz odszkodowanie w niższej kwocie, aniżeli rzeczywiście poniesione przez niego koszty w związku z powstałą szkodą.
Ponadto trzeba również pamiętać, że przepis ten nie zwalnia powoda z czynnego działania w procesie i składania odpowiednich wniosków dowodowych, jednakże w sytuacji, gdy powód nie może wykazać wysokości poniesionej szkody, lecz bezsporne pozostaje, że została ona poniesiona, sąd nie powinien oddalać powództwa.
Warto pamiętać, że przepis ten ma charakter wyjątkowy i może być stosowany w ściśle określonych okolicznościach tj. w sprawach: o naprawienie szkody, o dochody, o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia lub o świadczenie z umowy o dożywocie, a także tylko w sytuacji, gdy ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe, nader utrudnione lub oczywiście niecelowe.